-
1 sobie
Ⅰ pron. ⇒ się Ⅱ part. zwykły sobie człowiek quite an ordinary man- pobiegajcie sobie po podwórzu go and have a run around outside- posiedzimy, pogadamy sobie we’ll sit down and have a chat (together)- idę sobie ulicą, a tu nagle… I was calmly walking down the street when all of a sudden…- podjadłeś sobie? have you had enough (to eat)?- chyba sobie żartujesz you’re joking of course, you must be joking- co ty sobie właściwie myślisz? who do you think you are exactly?- dawno, dawno temu był sobie król once upon a time there was a king* * *pron( sobie samemu) oneself; ( sobie nawzajem) each other, one anotherczego Pan sobie życzy? — what would you like, sir?
mieć coś na sobie — to wear sth, to have sth on
przypomnieć ( perf) sobie — to remember
tak sobie — pot so-so (pot)
taki sobie — pot so-so (pot)
* * *adv.( przy przymiotnikach) quite; ( przy czasownikach) just; był sobie zwykłym, przeciętnym człowiekiem he was just a usual, average man; podjadł sobie jak nigdy he's had the feed of his life, he's had his biggest feed ever; szedł sobie ulicą he was quitely walking down the street; dawno, dawno temu był sobie król once upon a time there was a king; czy Adam już sobie poszedł? is Adam gone yet?; co ty sobie myślisz? who do you think you are?, what the hell were you thinking?; idź sobie! go away!; ręce przy sobie! hands off!; żartujesz sobie! you must be joking!; ach, róbcie sobie, co chcecie oh, just do whatever you want l. please; taki sobie so-so; dobry sobie l. dobre sobie iron. yeah, whatever; niczego sobie quite all right; - Co robisz? – Ot tak sobie siedzę i myślę – What are you doing? – Just sitting and thinking.pron.zob. siebie.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > sobie
-
2 p|ójść
pf (pójdę, pójdziesz, poszedł, poszła, poszli) Ⅰ vi 1. (skierować się) to go, to walk- pójść do domu to go home- pójść na skróty to take a short cut także przen.- pójść na przełaj to walk cross-country- pójść szybkim/wolnym krokiem w kierunku czegoś to walk fast/slowly towards sth2. (wyjść) to go- już (sobie) poszedł he’s already gone3. (wybrać się) to go- pójść do kogoś z wizytą to visit sb- pójść do kogoś na skargę to go to complain to sb- pójść do kogoś po radę to go to sb for advice- pójść do kina/teatru/kościoła to go to the cinema/the theatre/church- pójść do lekarza/dentysty to go to the doctor’s/the dentist’s- pójść na spacer/wycieczkę to go for a walk/a trip- pójść na zakupy to go shopping- pójść na koncert/wystawę to go to a concert/an exhibition- pójść na grzyby/ryby/polowanie to go mushroom picking/fishing/hunting- pójść spać to go to bed- pójść popływać to go swimming- pójść pograć w tenisa/spotkać się z kimś/zobaczyć coś to go to play tennis/meet sb/see sth- pójdę umyć ręce/się ubrać I’ll go and wash my hands/get dressed- pójść po piwo/chleb to go to get a. to go for some beer/bread- pójść po krzesło/drabinę to go to fetch a. to go and fetch a chair/ladder- pójść z kimś do łóżka to go to bed with sb4. (rozpocząć nowy okres w życiu) to go- pójść do szpitala/więzienia to go to hospital/prison- pójść na operację to go for an operation- pójść pod sąd [przestępca] to be brought to justice; [żołnierz] to be court-marshalled- pójść na wojnę to go to war- pójść do klasztoru to enter a monastery/a convent- pójść na uniwersytet a. studia/do szkoły to go to college/school- pójść na prawo/medycynę to go to study law/medicine- pójść na księdza/inżyniera pot. to become a priest/engineer- pójść w dyrektory/ministry pot. to become a manager/minister- pójść na emeryturę to retire- pójść na urlop/zwolnienie to go on holiday/to take sick leave- pójść do niewoli to be taken prisoner- pójść na wygnanie to go into exile- pójść za mąż [kobieta] to get married- pójść na bruk (stracić mieszkanie) to be thrown out on the street; (stracić pracę) to be thrown out of work5. (rozpocząć czynność) pójść do ataku to attack- pójść w tany to start dancing6. (postąpić według wzoru) pójść za czyimś przykładem/czyjąś radą to follow sb’s example/advice- pójść w czyjeś ślady to follow in sb’s footsteps- nie wiedzieli, w jakim kierunku mają pójść they didn’t know which way to go7. (odbyć się) to go- jak ci poszło? how did it go?- wszystko poszło dobrze/zgodnie z planem everything went well/according to plan- cała akcja poszła jak z płatka a. jak po maśle the whole operation went like clockwork- nie poszło jej na egzaminie she didn’t do too well in the exam- łatwo się zrażał, jak coś mu nie poszło he was easily put off- jak tak dalej pójdzie… the way things are going…- jeżeli wszystko dobrze pójdzie… if everything goes well…- a jeżeli coś pójdzie nie tak? what if something goes wrong?8. (zostać wysłanym) to go- paczka już poszła the parcel has already been sent- poszła depesza do Warszawy a telegram was dispatched to Warsaw- po okolicy poszła wiadomość, że… the rumour spread locally that…9. (przemieścić się) to go- pójść na dno [statek] to go down- balon poszedł w górę the balloon went up- kula poszła bokiem the bullet went wide- śmiech poszedł po sali a roar of laughter went round the hall10. (pociec) [woda] to run- krew mu poszła z nosa blood ran from his nose11. pot. (zostać sprzedanym) to go- obraz poszedł za sto tysięcy the painting went for a hundred thousand- wszystkie egzemplarze już poszły all copies have sold12. (zostać zużytym, wykorzystanym) wszystkie pieniądze poszły na… all the money went on…- poszły już wszystkie pieniądze the money has all gone- poszło na to strasznie dużo cukru an awful lot of sugar was put into it13. (zostać umieszczonym, poprowadzonym) ulica pójdzie dołem/tunelem the street will run underneath/in a tunnel- kanapa poszła na górę/na strych the sofa went upstairs/to the attic; (nastąpić) po hymnie poszły przemówienia pot. the anthem was followed by the speeches14. (zmienić się) pójść w górę/w dół [cena, wartość] to go up/down- pójść naprzód [nauka, medycyna] to advance15. (zostać opublikowanym) pójść na antenie [reklama, rozmowa] to be put on the air- artykuł poszedł w całości the article was printed in full16. (zgodzić się) to agree- pójść na coś to agree to sth- pójść na kompromis w sprawie czegoś to compromise on sth- pójść na ustępstwa wobec kogoś to make concessions to sb- pójść na współpracę to agree to cooperate17. pot. (zepsuć się) [żarówka, pasek, bezpiecznik, dach] to go- poszła nam opona we got a flat tyre- poszło jej oczko w pończochach her stocking has ladderedⅡ v imp. (być powodem kłótni) o co im poszło? why did they fall out- poszło im o jakiś drobiazg they fell out over some trifle■ pójść na szubienicę to go to the scaffold- pójść na złom/na śmietnik to be scrapped/thrown away- pójść na bok a. w kąt to be put aside- pójść w drzazgi/strzępy to be smashed into matchwood/ripped to shreds- pójść z dymem to go up in smoke- pójść za głosem serca to follow one’s heart- pójść za postępem to keep up with progressThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > p|ójść
-
3 nie
Ⅰ part. 1. (z czasownikiem) not- nie jest taki stary he’s not so old- nie znam jej I don’t know her- ona tego nie zrobiła she didn’t do it- nie będę tego dłużej tolerował I won’t stand for it a. put up with it any longer- tu nie wolno palić you’re not allowed to smoke here- nie wchodź tam don’t go in there- nie wątpię I don’t doubt it- nie sądzę, żebyś ją znał I don’t think you know her- nie cieszysz się? aren’t you pleased?- dlaczego nie powiedziałeś mi o tym wcześniej? why didn’t you tell me about it before?- czy myśmy się już gdzieś nie spotkali? haven’t we met before somewhere?- „czy twoja siostra przyjdzie?” – „obawiam się, że nie” ‘is your sister coming?’ – ‘I’m afraid not’- nigdy nie byłem w Londynie I’ve never been to London- wyszedł nie płacąc/pożegnawszy się z nikim he left without paying/saying goodbye to anyone2. (z rzeczownikiem) no, not- to nie żart it’s no joke, it’s not a joke- to nie przypadek, że… it’s no accident that…- to nie są osy, tylko a. ale a. a pszczoły they’re not wasps, but bees- nie do pomyślenia unthinkable- nie do wytrzymania unbearable- to nie do wiary it’s unbelievable a. beyond belief3. (z przymiotnikiem, przysłówkiem) not- była szczupła, nie chuda she was slim, not thin- nie mniej niż 50 osób no fewer than 50 people- jeszcze nie not yet- już nie no longer, not any longer- nie teraz/tutaj not now/here- nie całkiem a. zupełnie not quite a. entirely- nie zawsze not always- nie wiadomo kiedy/jak no one knows when/how- nie codziennie mam taką szansę it’s not every day that I get such a chance- nie wcześniej/później niż we wtorek on Tuesday at the earliest/latest, no earlier/later than Tuesday- znasz ją nie gorzej ode mnie you know her just as well as I do- „jak się czujesz?” – „nie najlepiej/najgorzej” ‘how are you (feeling)?’ – ‘not too good/bad’- egzamin poszedł mu nie najlepiej he didn’t do too well in the exam- mieszkanie mieli nie najwygodniejsze the flat they had wasn’t too comfortable4. (w propozycjach, prośbach) nie napiłbyś się piwa? wouldn’t you like some a. a beer?- nie sprzedałby mi pan jednego biletu? couldn’t you sell me one ticket?5. (w zdaniach wykrzyknikowych) czegoż to mi ona nie naopowiadała o sobie! the things she told me about herself!- co to się nie nachodziłam po sklepach! the time I spent traipsing round the shops! pot.- gdzie to nie jeździł, żeby ją odnaleźć! the places he went to looking for her!- któż o nim nie słyszał? everyone’s heard of him!Ⅱ inter. 1. (odmowa, zaprzeczenie) no- „pożycz mi 100 złotych” – „nie” ‘lend me 100 zlotys’ – ‘no (I won’t’)- „dzisiaj wtorek?” – „nie, środa” ‘is it Tuesday today?’ – ‘no, Wednesday’- „nie byłeś głodny?’ – „nie” ‘weren’t you hungry?’ – ‘no (I wasn’t)’- „nie znalazłeś tej książki?” – „nie, znalazłem ją przed chwilą” ‘haven’t you found that book?’ – ‘(oh) yes, I found it a minute ago’- nie, dziękuję no, thank you a. thanks- o nie! oh no!- no nie! prędzej bym się diabła spodziewał oh no! (you’re/he’s/she’s) the last person I expected to see2. pot. (szukanie potwierdzenia) cieszysz się, (co) nie? you’re glad, aren’t you?- fajny samochód, co a. no nie? some car, eh?3. (zakaz) no!, don’t!- nie! zostaw ją w spokoju! don’t! leave her alone!Ⅲ conj. 1. (niezdecydowanie) pies nie pies (is this) a dog or what?- jechać nie jechać, sam nie wiem should I stay or should I go? – I can’t make up my mind- pada nie pada, chyba mży is it raining or not? – I guess it’s just drizzling2. (bez względu na) strach nie strach, do dentysty iść musisz scared or not scared, you simply have to go to the dentist- brzydka nie brzydka, ale tańczyć chyba umie ugly or not, she can dance all right pot.3. (w porównaniach) anioł nie człowiek she’s/he’s an angel a. a real angel- diabeł nie dziewczyna she’s the devil incarnate- cacko nie zegarek (it’s) a real beauty of a watch■ nie i nie absolutely not; no way pot.- prosiłem ją wielokrotnie, a ona nie i nie I asked her many times, but I just got ‘no’ for an answer- nie to… pot. (it’s) not that…- nie to, żeby był chory psychicznie, but… it’s not that he’s/he was mentally ill, but…- nie, bo nie a. nie i już pot. ‘no’ means ‘no’; no, and that’s final- co to, to nie pot. absolutely not; no way pot.- dlaczego a. czemu nie? why not?* * *partno; ( z czasownikiem) notco to, to nie! — that is out of the question!
* * *particle1. ( z czasownikami) not; nie martw się! don't worry!; nie poszlibyśmy do kina? why don't we go to the movies?, wouldn't you like to go to the movies?; nie uda ci się! you won't make it!; nie ma co dłużej czekać there's no point in waiting any longer, it's no good l. use waiting any longer; być albo nie być to be or not to be; nie ma go tutaj he is not here; nie ma jej she is not in.2. ( z rzeczownikami) not, no; nie koniec na tym but that's not all; nie do śmiechu nam we don't feel like laughing; diabeł nie człowiek (he's) a devil of a man; nie w porę at an inopportune moment; nie w porządku (= niesprawiedliwie) unfair, not right; (= zepsuty) out of order; nie na rękę (komuś) not convenient (for sb); nie do wiary past belief; nie do wytrzymania past endurance; nie do złamania unbreakable; nie do pojęcia incomprehensible.3. (z przymiotnikami, przysłówkami) not; nie teraz not now; jeszcze nie not yet; nie dość not enough; nie całkiem not quite; nie warto it's not worth it; nie wiadomo nobody knows; wyszedł, nie płacąc he left without paying.4. ( zaprzeczenie) no; Idziesz? – Nie. Are you coming? – No, I'm not; nie i nie no way; co to, to nie it is out of the question, no way; nie, bo nie no and that's it; czemu nie why not.5. pot. ( prośba o potwierdzenie) not; znasz go, nie? you know him, don't you?The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > nie
-
4 że
z, ze Ⅰ praep. 1. (przed określeniami miejsca) from (czegoś sth); (o pomieszczeniu, pojemniku) from, out of (czegoś sth); (o powierzchni) off (czegoś sth)- z Polski/ze Szkocji from Poland/Scotland- pamiątka z Japonii a souvenir from Japan- św. Franciszek z Asyżu St Francis of Assisi- jechać z Berlina do Warszawy to go from Berlin to Warsaw- wyszedł z domu o trzeciej he left home at three- wyjął pieniądze z portfela he took some money out of his wallet- zjechał na sankach z górki he went down the hill on a sledge- gwóźdź wystający z deski a nail sticking out of a plank- zdjął obraz ze ściany he took the picture off the wall- sprzątnęła brudne naczynia ze stołu she cleared the dirty dishes off the table- podniósł coś z podłogi he picked something up off the floor- zsiadł z konia he got off the horse2. (określający kierunek, stronę) from (czegoś sth)- hałasy dochodzące z góry noises coming from upstairs- widok z wieży kościoła the view from the church tower- z każdej strony a. ze wszystkich stron from all sides, from every side- z lewej/prawej strony (znajdować się) on a. to the left/right; (zbliżać się) from the left/right- z mojej lewej/prawej strony (tuż obok) by my left/right side; (nieco dalej) to my left/right- z tamtej strony brzeg jest bagnisty on the other side the shore is marshy- z przodu/tyłu at the front/back3. (określający źródło, pochodzenie) from (czegoś sth)- informacje pochodzące z dziennika telewizyjnego information from the TV News- dane z rocznika statystycznego data from a statistical yearbook- wiadomość z pewnej gazety information from a certain newspaper- znał jej adres z książki telefonicznej he knew her address from the telephone directory- wiem o tym z doświadczenia I know it from experience- z badań rynkowych wynika, że… from market research it emerges that…- dyrektor z wyboru/nominacji an elected/a nominated director- towary z importu imported goods- odrzuty z eksportu export rejects- znalazł sobie pracę z ogłoszenia he found a job through an ad4. (z określeniami czasu) from, of (czegoś sth)- zamek z XV wieku a castle (dating) from the 15th century- fotografie z lat szkolnych photographs from one’s school days- jego list z 12 maja his letter of 12 May- to jest rachunek za telefon z ubiegłego miesiąca this is the phone bill for a. from last month- z rana in the morning- z samego rana first thing in the morning5. (wskazuje na podstawę, wzór) from (czegoś sth)- rysunek z natury a drawing from nature- odpis z oryginału a duplicate of the original- wyrecytować coś z pamięci to recite sth from memory- przepisał dane z tablicy he copied down the data from the board6. (wskazuje na surowiec) of, from (czegoś sth)- z drzewa/ze stali of a. from wood/steel- zasmażka z mąki i wywaru a roux of a. from flour and stock- z czego to jest zrobione? what is it made of a. from?- wiązanka z czerwonych róż a bunch of red roses- sok z wiśni/malin cherry/raspberry juice- sałatka z pomidorów/selera a tomato/celery salad- dom wybudowany z cegieł a brick-built house7. (wskazuje na zbiór) of (kogoś/czegoś sb/sth)- któryś z nich/nas one of them/us- jeden z uczniów one of the pupils- żaden z nauczycieli none of the teachers- najstarszy/najmłodszy z nich the oldest/youngest of them- czy któryś z was go zna? do any of you know him?- czy coś z tego rozumiesz? do you understand any of that?8. (wskazuje na przyczynę stanu) out of, from (czegoś sth)- z radości/ze strachu out of joy/fear- z konieczności (out) of necessity- zemdleć z wyczerpania to faint from exhaustion- umrzeć z głodu die of starvation- wyszła za mąż z miłości she married for love a. out of love- udusił się z braku powietrza he suffocated through lack of air9 (wskazuje na stan początkowy) from (kogoś/czegoś sb/sth)- z nasion/pąków from seeds/buds- wyrosła z niej śliczna dziewczyna she grew into a very pretty girl- z majora awansował na pułkownika he was promoted from major to colonel- inflacja spadła z 10 do 8 procent inflation went down from 10 to 8 per cent- z niewinnej sprzeczki zrobiła się wielka awantura an innocent tiff turned into a big row pot.10 (wskazuje na cechę) znany/słynny z czegoś well-known/famous for sth- miasto słynie z zabytkowych budowli the town is famous for its historic buildings- z oczu jest podobna do matki her eyes are like her mother’s- ze sposobu bycia przypominał ojca he resembled his father in manner11 (wskazuje na natężenie) z całego serca with all one’s heart- ze wszystkich sił with all one’s might- z całą dokładnością with the utmost accuracy- podkreślić z całą mocą to emphasize most strongly- z grubsza roughly- z lekka lightly- z rzadka rarely, seldom- z uwagą attentively- z wysiłkiem with (an) effort12 (wskazuje na element całości) with (kimś/czymś sb/sth)- kawa z mlekiem coffee with milk- dom z ogrodem a house with a garden- dziewczyna z niebieskimi oczami a girl with blue eyes- matka z dzieckiem na ręku a mother carrying a. with a baby in her arms- samolot ze stu osobami na pokładzie a plane with a hundred people on board- chleb z masłem bread and butter- mieszkanie z umeblowaniem a furnished flat- sklep z używaną odzieżą a second-hand clothes shop- deszcz ze śniegiem sleet- podróżowała z mężem i dwojgiem dzieci she travelled with her husband and two children- dyskutował z synem he was arguing with his son- rozstał się ze swą przyjaciółką he parted with his girlfriend- zaprzyjaźniła się z nim dwa lata temu she became friendly with him two years ago- pójdziesz z nami do kina? are you going to the cinema with us?- wyszedł na spacer z psem he took the dog for a walk- porozmawiam z nim o tym jutro I’ll talk to him about it tomorrow13 (wskazuje na sposób) with (czymś sth)- z niedowierzaniem/ze zdumieniem in a. with disbelief/astonishment- okno zamknęło się z trzaskiem the window closed with a bang- obudził się z bólem głowy he woke up with a headache- leżał na trawie z rękami pod głową he was lying on the grass with his hands behind his head- płynąć z wiatrem/prądem to sail with the wind/current14 (wskazuje na cel) pójść do kogoś z prośbą o radę to go to sb to request advice- pośpieszyć komuś z pomocą to go to sb’s aid- pojechał do Niemiec z wykładami he went to Germany on a lecture tour15 (wskazuje na współzależność) with (czymś sth)- z wiekiem with age- wraz ze wzrostem ciśnienia with the growth of a. in pressure- z czasem with a. in time- z upływem czasu with the passing of time- z każdym dniem/rokiem with each passing day/year16 (z określeniami pory) with (czymś sth)- z końcem/początkiem sierpnia at the end/beginning of August- z nadejściem lata with the approach of summer17 (eliptyczne) about (kimś/czymś sb/sth)- co z artykułem? what about the article?- co się z tobą działo? what have you been doing with yourself?- co zrobić z tymi szmatami? what shall I do with these rags?- z babcią jest źle, znowu miała atak Granny’s not well, she’s had another seizure18 (w przysłówkach) literatura zwana z angielska science fiction literature known by the English name of science fiction- ubrany z niemiecka dressed in German style- mówił trochę z cudzoziemska he spoke with a slight foreign accentⅡ part. around, about- zajęło mi to z godzinę it took me around an hour- miał ze czterdzieści lat he was around forty* * ** * *I.że1conj.1. ( wprowadza zdanie podrzędne rozwijające treść) that; ona mówi, że on nie przyjdzie she says (that) he won't come; wiem, że to niemożliwe I know (that) it's impossible.2. (wprowadza zdanie podrzędne wyrażające przyczynę, uzasadnienie) as, because, for; nie zrobię tego dlatego, że już ci nie wierzę I won't do it because I don't trust you anymore.3. ( wprowadza zdanie podrzędne wyrażające skutek) so... that; był tak zmęczony, że ledwie szedł he was so tired that he could hardly walk.4. ( w związkach wyrazowych) mimo że l. tyle że despite the fact that, in spite of the fact that; nadal był zdrów, tyle że się postarzał he was still in good health, except (for the fact) that he grew old.II.że2particle1. ( rozpoczyna zdanie) że też o tym nie wiedziałam! I wish I had known; że już nie wspomnę... let alone...; że tak powiem so to say, so to speak; że już nie wspomnę o X never mind X, not to mention X.2. ( w składzie wyrażeń o charakterze spójnikowym lub modalnym) although, nevertheless; mimo że był chory, poszedł do szkoły although he was sick he went to school, he was sick, nevertheless he went to school; omalże almost; tylko że only.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > że
-
5 po
praep. 1. (później niż) after- po śniadaniu/pracy/wojnie after breakfast/work/the war- po chwili after a bit a. moment- po godzinie/dwóch latach an hour/two years later, after an hour/two years- po dwuletnim pobycie w więzieniu after two years in prison- po południu in the afternoon- pięć/kwadrans po czwartej five/a quarter past four- wróciła po dwunastej she came back after twelve- po ukończeniu studiów rozpoczął pracę w szkole after a. on graduating he began working at a school- zdrzemnął się po wyjściu gości he nodded off after the guests had left pot.- po pięćdziesiątce musisz zacząć dbać o siebie when you’re over fifty you need to take care of yourself- po czym and then, after which- oprowadził mnie po starym mieście, po czym zaprosił na piwo he showed me around the Old Town and then invited me for a beer- po czasie late- oddał referat pięć dni po czasie he handed in his paper five days late2. (w przestrzeni, w różnych miejscach) (all) over, around, round GB- po całym mieście/kraju/domu all over (the) town/the country/the house- po całej Europie all over Europe, throughout the whole of Europe- ubrania porozrzucane po pokoju clothes flung all over a. scattered around the room- porozlewać wodę po podłodze to spill water all over the floor- biegać po sklepach to run round the shops pot.- chodzić po korytarzu/pokoju to walk up and down the corridor/around the room- chodzić po lesie/górach to walk in the forest/mountains- oprowadzić kogoś po zamku to show sb around a castle- szukać czegoś po encyklopediach to look a. hunt through encyclopedias for sth- szepczą o tym po kawiarniach tongues are beginning to wag (about it)3. (o powierzchni) (na) on; (wzdłuż) along- chodzić po piasku/trawie to walk on sand/grass- poruszać się po szynach to move (along) on rails- jechać na rowerze po szosie/ścieżce to cycle along a. on a road/path- ślizgać się po zamarzniętym jeziorze to skate on a frozen lake- bębnić palcami po stole to drum one’s fingers on the table- wchodzić/schodzić po schodach to walk up/down the stairs- zjeżdżać po poręczy to slide down the banisters- zupa ściekała mu po brodzie the soup was dripping down his chin- poruszać się po linii prostej to move in a straight line- przechodzić przez jezdnię po pasach to cross the road at a zebra crossing- głaskać kogoś po włosach/policzku to stroke sb’s hair/cheek- całować kogoś po rękach to kiss sb’s hands- pokrzywy parzyły go po nogach nettles were stinging his legs4. (o stronie) on- po tej/drugiej stronie ulicy on this/on the other side of the street- po prawej stronie drogi to the right of the road- po obu stronach kartki on both sides of the paper- kawałek chleba posmarowany po wierzchu dżemem a piece of bread with jam spread on top- placek przypalony po brzegach a pie burnt along the edges5. (do górnej granicy) (przestrzennej) (up) to, as far as; (czasowej) up to, till, until- po szyję/czubek głowy up to the neck/the top of one’s head- silne wiatry od Bałkanów po Skandynawię strong winds from the Balkans up to Scandinavia- wody było po kolana the water was knee-deep- talerz pełen po brzegi a plate full to the brim- od średniowiecza po schyłek Oświecenia from the Middle Ages up to a. until the end of the Enlightenment- od profesora po sekretarkę from the professor down to the secretary6. (w hierarchii, kolejności) after- była w naszym domu pierwszą osobą po ojcu she was the second most important person in our home after father- miał piąty po zwycięzcy czas na mecie he had the fifth best time (after the winner)- jeden po drugim one after the other a. another- przesłuchiwał taśmę po taśmie he listened to one tape after another- krok po kroku step by step- dzień po dniu day after day; day in, day out7. (dziedziczenie) from (kimś sb)- odziedziczyć coś po kimś to inherit sth from sb- objąć stanowisko po kimś to take over sb’s position, to succeed sb- objął tron po wuju he succeeded his uncle to a. on the throne- dom miał po dziadku he inherited the house from his grandfather- po matce miała talent muzyczny she had inherited her mother’s musical talent- prowadził po ojcu sklep mięsny he ran a butcher’s shop inherited from his father- nosić imię po dziadku to be named after one’s grandfather8. (następstwo) [sprzątać, zmywać] after (kimś sb)- rozpaczać po kimś to grieve over a. for sb- płakać po kimś to mourn sb- obiecywać sobie coś a. oczekiwać czegoś po kimś/czymś to expect sth from sb/sth- nie obiecuj sobie po nim zbyt wiele don’t expect too much from him- czego oczekujesz po tym zebraniu? what are you expecting from the meeting?- butelka po mleku/piwie a milk/beer bottle- pusty worek po ziemniakach an empty potato sack9 (na podstawie) by- poznać kogoś po głosie/ruchach to recognize sb by their voice/movements- po czym go poznałeś? how did you recognize him?- widać po twoich oczach, że jesteś zmęczona I can see a. tell by your eyes that you’re tired- sądząc po akcencie, (on) pochodzi z Dublina judging by a. from his accent, he comes from Dublin10 (cel) for (kogoś/coś sb/sth)- stać w kolejce po mięso to stand in the meat queue, to queue up for meat- zadzwonić po lekarza/taksówkę to phone for the doctor/a taxi- poszła do sklepu po chleb she went to the shop for some bread- poszedł po wnuczkę he went to collect his granddaughter- zatelefonowała do niego po radę she called him to ask for some advice- przyszedłem tu tylko po to, żeby wyjaśnić całą sprawę I just came here to explain the whole thing a. business pot.- nie po to przez pięć lat studiowałam prawo, żeby pracować jako kelnerka I didn’t study law for five years (in order) to work as a waitress- co a. cóż ci po pękniętej filiżance? what do you need a cracked cup for?- nic mi po takich radach what’s the use of advice like that?- nic tu po mnie I’m not needed here; I may as well go a. be off pot- po co what for?, why?- po cóż whatever for?- po co ci nóż? what do you need a knife for?- nie wiem, po co tu przyszła I don’t know what she came here for a. why she came here11 (wyrażające miarę, liczbę, wartość) po trzy z każdej strony three on each side- po parę razy dziennie several times a day- trzy pliki po sto banknotów (każdy) three bundles of a hundred banknotes each- po 2 złote za sztukę (at) 2 zlotys each a. apiece- po 5 złotych za kilo (at) 5 zlotys a a. per kilo- po ile? a. po czemu? przest. how much?- po ile te pomidory? how much are these tomatoes?- wchodziły po jednej they entered one by one a. one at a time- podchodzić do stołu po dwóch/trzech to come up to a. approach the table in twos/threes- po trochu bit by bit, little by little- zapłaciliśmy po dziesięć złotych we paid ten zlotys each- dostali po dwa jabłka they each got two apples- każde dziecko dostało po zabawce each child a. each of the children got a toy- Adam i Robert wygrali po książce Adam and Robert each won a book12 (w wyrażeniu przysłówkowym) po ojcowsku/profesorsku/chłopięcemu like a father/professor/boy- zrób to po swojemu do it your own way- czy mówisz po litewsku/włosku? can you speak Lithuanian/Italian?- powiedz to po angielsku say it in English■ po temu (stosowny) for it- to nie miejsce i czas po temu this is not the (right) time or place for it- powiem jej, kiedy nadarzy się po temu okazja I’ll tell her when I get the chance a. opportunity- mam po temu powody I have my reasons- miała wszelkie warunki po temu, żeby być dobrą aktorką she had all the makings of a good actress* * *abbr ( SZKOL: = Przysposobienie Obronne)* * *poprep.+ Loc.1. ( czas) after; past; dziesięć po trzeciej ten past l. after three; już po wszystkim it's all over now; mądry Polak po szkodzie everybody's got 20/20 hindsight, (it's easy to be) wise after the event; po chwili after a while, a moment later; po lecie przychodzi jesień summer is followed by fall l. autumn; po kilku latach after a few years, (a) few years later; po śniadaniu after breakfast; po zmroku after dark; przyjadę po świętach I'll come after Christmas.3. ( pochodzenie) from, of; butelka po winie (empty) wine bottle; garnek po mleku dirty milk pot; puszka po rybach empty fish can; rzeczy po kimś hand-me-downs.4. (= na podstawie) by; nie dać czegoś znać po sobie not let sth show; rozpoznać kogoś po akcencie/głosie recognize l. tell sb by his l. her accent/voice.5. ( dziedziczenie) after, from; dostała imię po babce she was named after her grandmother; głos mam po ojcu I get my voice from my father; objąć stanowisko po kimś take over from sb; spadek po wujku inheritance from one's uncle.6. ( hierarchia) after, next to; najważniejszy po prezydencie next to president; pierwszy po Bogu next to God; po Mickiewiczu after Mickiewicz.7. (przestrzeń, powierzchnia) in, around, on, over, along; całować kogoś po policzkach/rękach kiss sb's cheeks/hand; chodzić po linie walk on a rope; dreszcz przebiegł mi po plecach chill ran down my spine; głaskać kogoś po włosach stroke sb's hair; po drugiej stronie on the other side; po kładce over the footbridge; po korytarzu in l. along the corridor; po kraju around the country; po lesie/górach in the forest/mountains; po linii prostej in a straight line; po niebie in the sky; po mieście around the city; po okolicy around the neighborhood; po pokoju around the room; po trawie on grass; schodzić po schodach/drabinie go down the stairs/ladder; wchodzić po schodach/drabinie go up the stairs/ladder; wędrować po górach walk l. hike the mountains.8. ( rozciągłość w przestrzeni) around, round; chodzić po ludziach go from door to door; przesiadywać po kawiarniach sit around in cafes; jeździć po sanatoriach go from one sanatorium to another; włóczyć się po sądach drag o.s. from court to court.9. ( rozciągłość w czasie) to, till, until; pisać po całych dniach write for days on end; ślęczeć po nocach sit up late.10. ( systematyczność) by; po kawałku piece by piece, bit by bit; po trochu bit by bit; little by little.11. + Acc. ( zasięg) (up) to; stać w wodzie po kolana stand knee-deep in water; kufel wypełniony po brzegi beer mug full to the brim; uśmiać się po pachy laugh one's head off.12. + Acc. ( kres) till, until, to; aż po wszystkie czasy przest. till l. to the end of time; po dziś dzień przest. to this day.13. + Acc. ( cel) for; przyjść po poradę come for advice; dzwonić po lekarza call a doctor; sięgać po poradnik reach for a handbook; po co? what for?; po co to robisz? what are you doing this for?; nie pójdę tam, bo i po co? I'm not going there, what's the use?; po co o tym myślisz? what's the use of thinking about it?; nie wiem, po co to zrobiłem I don't know what I did it for; licho wie po co god knows why; po co ta mowa? pot. save your breath; po jakie licho l. kiego grzyba? pot. what the heck l. hell for?14. + Acc. (okeślona, powtarzająca się ilość, liczba) a, per; po trzy złote za kilogram three zloty a kilo; po pięć sztuk w paczce five items per pack.16. + Dat. ( sposób) in; po angielsku/polsku in English/Polish; po bożemu in a godly fashion; po cichu silently; po góralsku highlanders' fashion; po koleżeńsku friendly; po ludzku humanely; po mistrzowsku in a masterly way; po nowemu in a new way; po ojcowsku like a father; po pijanemu when drunk; po prostu just like that; po staremu in the (same) old way; posuwać się po omacku grope in the dark.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > po
-
6 a
I ntII abbrA jak Adam — ≈A for Andrew (BRIT), ≈A for Able (US)
( =amper) A, amp.* * *I.an.indecl.1. ( litera) A, a; A jak Anna A is for Alpha; A as in Alpha; od a do z from A to Z; jeśli się powiedziało a, trzeba powiedzieć b in for a penny, in for a pound l. in for a dollar.2. ( głoska) a.II.aconj.1. (łączy zdania wyrażające przeciwstawione sobie, ale związane ze sobą fakty) and; while, whereas; w kubku był sok, a w kieliszku wino there was some juice in the mug, and some wine in the glass; ja lubię ciebie, a ty mnie I like you and you like me; ty dyktujesz, a ja piszę you dictate, and I'll write it down; ty jesteś wesoły, a on smutny you are merry, while l. whereas he is sad.2. ( wprowadza dodatkowe okoliczności lub dopowiedzenia) przeszliśmy przez ulicę, a pies szedł za nami we crossed the street, and the dog was following us; spał zdrowo, a jego dłonie mocno zaciskały się na poduszce he was sound asleep, his hands clutching the pillow tightly; spóźnisz się, a to jest źle widziane you'll be late, and they don't like it; statek poszedł na dno, a cała załoga wraz z nim the ship foundered, and the whole crew with her.3. ( wyraża zaskoczenie lub zdziwienie) stary, a głupi he's so old, and yet so foolish; tylu was było, a (jednak) nikt mi nie pomógł there were so many of you and l. but nobody helped me; wyjechała, a (przecież) powinna była zostać she left when she should have stayed; uważa, że jest ważny, a (przecież) wcale tak nie jest he thinks he's important, which is not so at all.4. (charakteryzuje konsekwencje tego, o czym mówiono wcześniej) krzyknąłem, a on usłyszał i odwrócił się I shouted, and he heard me and turned back; przyjdź, a sam się przekonasz come and you'll see for yourself.5. ( wyraża przeciwstawienie lub porównanie) ja pracuję, a on się bawi I work and he plays l. while he plays; ludzie a zwierzęta humans and animals; humans versus animals; zrób raczej mniej, a dokładniej you'd better do less but more accurately.6. arch. l. lit. (= i) and; dwa a dwa jest cztery two and two makes four; tak pewne, jak dwa a dwa cztery (as) sure as eggs; młoda a urocza young and charming.7. a nie (and) not; pójdziemy do lekarza dzisiaj, a nie jutro we'll see the doctor today, (and) not tomorrow; to jest osioł, a nie koń this is a donkey, (and) not a horse.8. między l. pomiędzy... a... between... and...9. ( poprzedza człony wyliczenia) a to... a to... now... now...; będą pytać: a co, a gdzie, a jak? they will ask, what? where? how?10. ( w pytaniach) a ty? and you?; how about you?; what about you?; ja to widzę, a ty? I can see it, can you?; nie znam go, a ty? I don't know him, do you?11. ( łączy wyrazy powtórzone dla wyrażenia nacisku) nic a nic nothing at all; nic a nic się nie boję/martwię I'm not scared/worried in the least; przykłady można by mnożyć a mnożyć examples could be multiplied (ad infinitum); wcale a wcale not at all.12. (łączy zaimki wskazujące, powtórzone dla wyrażenia nieokreśloności) taki a taki such and such; w tym a tym miejscu at such and such a place; nazywał się tak a tak he was called so and so.13. ( w połączeniach z przysłówkami i spójnikami) a jednak and yet; a mianowicie namely; a mimo to still, nevertheless, none the less; a raczej or rather; a więc (and) so, therefore; a zwłaszcza and in particular; a co dopiero... let alone..., not to mention...; a już na pewno nie... least of all...; Bogiem a prawdą truth to tell; raz a dobrze once for all.part.a bo co? why (are you asking)?; a bo ja wiem? how (the hell) should I know?; a cóż to takiego? hey, what's that supposed to be?; a jak sądzisz? what do you think?; a masz! that's for you!; a nie mówiłem? didn't I tell you?; what did I tell you?; a niech to! shoot!, drat it!; a niech to wszyscy diabli wezmą! damn it!; a to cudownie! that's great!; wonderful!; brilliant!; a to dopiero! well, well, well!; a to łajdak! what a scoundrel!; a to ci niespodzianka! surprise, surprise!; a to pech! (that's) too bad!; a niech tam! what the heck!; a dlaczegóżby nie? why (ever) not?; a widzisz? see? (I was right); a żeby cię! damn you!; aha!int.1. ah!, oh!, wow!, well!; a, tu jesteście! ah! here you are!; a, wreszcie koniec pracy! well, we've finished at last!2. ( w utartych wyrażeniach) a fe! shame (on you)!; żart. l. arch. fie!; a kuku! peekaboo!; a kysz! żart. go away!; a psik! a(h)choo; a sio! pot. go away!The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > a
-
7 na
praep. 1. (wskazuje na kontakt z powierzchnią) [znajdować się] on- na stole/kanapie/krześle on the table/sofa/chair- na ścianie/drzwiach on the wall/door- na Ziemi/Księżycu on the Earth/Moon- na niebie in the sky- na jeziorze/rzece on the lake/river- na morzu at sea- na zdjęciu/obrazie (jako temat) in a photo/picture- na środku czegoś in the middle a. centre of sth- na początku/końcu czegoś at the beginning/end of sth- rana na nodze a wound on a a. in the leg- mieć na sobie marynarkę/płaszcz to be wearing a jacket/coat- nosiła pierścionek na małym palcu, a na szyi korale she had a ring on her little finger and beads (a)round her neck- włóż płaszcz na sweter put your coat on over your sweater2. (wskazuje na pomieszczenie, miejsce) at, in- na stadionie at the stadium- na korytarzu in the corridor- na ulicy in the street, outside- na ulicy Klonowej in a. on Klonowa Street- na dworcu/przystanku autobusowym at the station/bus stop- na staromiejskim rynku in the Old Town marketplace- na wschodzie/południu in the East/South- na Bliskim Wschodzie in the Middle East- na Ukrainie/Węgrzech in (the) Ukraine/in Hungary- na Śląsku/Mazowszu in Silesia/Mazovia- na wyspie/Borneo on an island/in Borneo- na wsi in the country- na uniwersytecie at (the) university/in the university- na wykładzie/przedstawieniu at a lecture/performance- na górze/dole (wysokość) at the top/bottom; (w budynku) upstairs/downstairs3. (wskazuje na kierunek) [pójść, prowadzić] to- na plażę/bagna to the beach/marshes- na stację/salę operacyjną to the station/the operating theatre- na Łotwę/Pomorze to Latvia/Pomerania- na Sycylię/Krym to Sicily/the Crimea- wyprawa na Mount Everest an expedition to Mount Everest- wspinać się na Giewont to climb Giewont- robotnicy wylegli na ulice workers took to the streets- dostał się na uniwersytet/prawo he entered university a. was admitted to university/he entered the law department- poszła na zebranie/koncert she went to a meeting/concert- iść/skręcać na północ/wschód to go/turn north/east- okna wychodzą na południe/na ogród the windows face south/look onto the garden- na północ/wschód od czegoś to the north/east of sth- na górę/dół (wyżej/niżej) up/down; (w budynku) upstairs/downstairs- patrzeć na kogoś to look at sb- postawić wazon na stół a. na stole to put a vase on the table- ładować meble na ciężarówkę to load furniture onto a lorry- przenosić się z miejsca na miejsce to move from place to place4. (wskazuje na odcinek czasu) for- wyjechać na tydzień/dwa dni to go away for a week/two days- na krótko for a bit a. a short while- na zawsze forever, for ever- muszę was na chwilę zostawić I’ll have to leave you for a moment- ptaki odleciały na zimę the birds have flown off for the winter- na pół godziny przed odlotem samolotu half an hour before the plane’s departure5. (wskazuje na termin) przygotuję ten referat na środę I’ll prepare the paper for Wednesday- miałeś zrobić tłumaczenie na wczoraj you were supposed to finish the translation by yesterday- przesuńmy zebranie na jutro let’s postpone the meeting till tomorrow- masz przyjść na drugą/lunch you must come at two/for lunch- jestem z nim umówiony na siedemnastą/na piątego stycznia I’m seeing him at 5 p.m./on January the fifth6. (wskazuje na okazję) for- na tę okazję for the occasion- sukienka na specjalne okazje a dress for special occasions- zjeść coś na śniadanie/lunch to have a. eat sth for breakfast/lunch- kupić komuś prezent na urodziny to buy sb a present for his/her birthday- zaprosić kogoś na imieniny/wigilię to invite sb to one’s name day party/for Christmas Eve- pójść na wesele/pogrzeb to go to a wedding/funeral- pocałować/pomachać komuś na pożegnanie to kiss/wave sb goodbye7. (z nazwami środków lokomocji) na nartach/rowerze on skis/on a bike- policjanci na koniach policemen on horseback- jechać na rowerze to cycle, to ride a bike- latać na lotni to go hang-gliding- jeździć na łyżwach/wrotkach to skate a. go skating/to (roller) skate a. go (roller) skating- chodzić/stać na rękach to walk/stand on one’s hands- skakać na jednej nodze to hop on one foot- zjechał na nartach ze zbocza he skied down the slope- dziecko poruszało się na pupie po całym pokoju the baby shuffled around the room on his/her bottom8. (wskazujące na podporę) on- stolik na kółkach a table on a. with wheels- pantofle na wysokim obcasie highheeled shoes- pantofle na płaskim obcasie low-heeled shoes, flats US- fotel/konik na biegunach a rocking chair/horse- spodnie na szelkach/pasku trousers with braces/with a belt- prowadzić psa na smyczy to lead a dog on a leash- leżeć na brzuchu/plecach to lie on one’s stomach/back- oprzeć się na łokciu/na lasce to lean on one’s elbow/a cane9. (z nazwami narzędzi, urządzeń, instrumentów) on- na komputerze/kalkulatorze on a computer/calculator- pisać na maszynie to type, to write on a typewriter- uszyć sukienkę na maszynie to machine(-sew) a dress- grać na skrzypcach/fortepianie to play (on) the violin/piano- zagrać jakąś melodię na skrzypcach/fortepianie to play a tune on the violin/piano- robić na drutach to knit10. (wskazuje na sposób) pranie na sucho dry-cleaning- jajka na twardo/miękko hard-boiled/soft-boiled eggs- usmażyć coś na maśle/oleju to fry sth in butter/oil- ten rosół jest na wołowinie, nie na kurczaku this is beef broth, not chicken broth- nalewka na wiśniach cherry brandy- sprzedawać coś na sztuki/tuziny to sell sth by the piece/dozen- kupić coś na raty to pay for sth by a. in instalments- pomalować coś na niebiesko/zielono to paint sth blue/green- ubierać się na biało/czarno to dress in white/black- „podawać na zimno/gorąco” ‘serve cold/hot’- (ona) uczy się na piątki she always gets top marks11. (wskazuje na przeznaczenie) for- mięso na befsztyki/zupę meat for steak/soup- butelka na mleko a milk bottle- materiał na sukienkę dress material- stojak na buty a shoe rack- syrop na kaszel cough syrup- koncert na skrzypce i fortepian a concerto for violin and piano- dom na sprzedaż a house for sale- sztućce/stół na cztery osoby cutlery/a table for four (people)- brała krople na serce she took drops for her heart- nie mam już miejsca na książki I don’t have any more room for books- na dokończenie tego mieliśmy tylko dwie godziny we only had two hours to finish it- nie trać czasu na głupstwa don’t waste time on trifles- brakuje pieniędzy na zasiłki there’s a shortage of money for benefits12. (wskazuje na cel) for- zabrali go do szpitala na operację they took him to hospital for an operation- poszedł na egzamin he went to take a. went off for his exam- idę do znajomych na brydża I’m going to my friends to play (some) bridge a. for a game of bridge- umówmy się na piwo let’s meet for a beer- muszę pójść na zakupy I have to do some a. go shopping- na co chcesz pójść (do kina)? what (film) would you like to see?- wybrać się na grzyby/ryby to go mushroom picking/fishing- skoczył do wody jemu/jej na ratunek he jumped into the water to save him/her13. (wskazuje na skutek) to, into- podarł spodnie na strzępy he tore his trousers to shreds- wazon rozbił się na kawałki the vase smashed to pieces- porąbał drewno na kawałki he chopped the wood into pieces- pokrój mięso na plastry/kawałki cut the meat into slices/chunks- gips strwardniał na kamień the plaster set as hard as rock- przerobiła sukienkę na spódnicę she turned the dress into a skirt- przebudowali piwnicę na sklep they converted the cellar into a shop- rodzice wychowali go na uczciwego człowieka his parents brought him up to be an honest man14. (wskazuje na przyczynę) at- na czyjąś prośbę/zaproszenie at sb’s request/invitation- na czyjś rozkaz at sb’s order- na widok kogoś/czegoś at the sight of sb/sth- na dźwięk dzwonka wyskoczył z wanny at the sound of the bell he jumped out of the bath- na myśl o tym zrobiło mu się słabo he felt faint at the (very) thought of it- śledztwo rozpoczęto na wniosek poszkodowanego the investigation was opened at the request of the injured party- na nasz apel zgłosiło się wielu ochotników many volunteers responded to our appeal- oskarżeni utrzymują, że strzelali na rozkaz the accused claim that they were ordered to shoot- chorować na grypę to be ill with flu- przystanek na żądanie a request stop GB, a flagstop US15. (w pomiarach, obliczeniach) 100 kilometrów na godzinę a hundred kilometres per a. an hour- dwa razy na tydzień/rok twice a week/year- jeden student na dziesięciu one student in ten a. out of ten- na jedno miejsce było sześciu kandydatów there were six candidates per place- bieg na 100 metrów the 100 metres sprint- głęboki/długi na sześć metrów six metres deep/long- drzwi były otwarte na całą szerokość the door was wide open- podszedłem do niego na odległość kilku kroków I came to within several steps of him- poziom wody podniósł się na wysokość pierwszego piętra the level of the water rose up to the first floor- jak na swoje lata, jest w doskonałej formie he’s in excellent form for his years- jak na emeryta, ma spore dochody for a pensioner he has quite a large income- pomidory, jak na krajowe, są znakomite for Polish tomatoes they’re delicious- suma, jak na owe czasy, ogromna a huge sum for a. in those days a. times- na ówczesne warunki (for) the way things were at the time; for the conditions prevailing at that time książk.- na co? what for?- na co ci ołówek? what do you need a pencil for?- i na co wam to było? what did you have to do that for?* * *prep(+acc) ( kierunek) tona plażę/wieś — to the beach/country
na Węgry/Kubę — to Hungary/Cuba
wchodzić (wejść perf) na drzewo — to climb a tree
na zachód/północ — west/north, westward(s)/northward(s)
wpadać (wpaść perf) na kogoś — to bump into sb ( okres)
na 5 minut przed na — +loc five minutes before... ( termin)
na czwartą — ( zrobić coś) by four (o'clock); ( przyjść) at four (o'clock) ( okazja)
na sztuki/tuziny — by the piece/the dozen
na raty — on hire purchase (BRIT) lub installments (US)
na czyjąś prośbę/zaproszenie — at sb's request/invitation
na czyjś sygnał/życzenie — on sb's signal/wish
chory na grypę — ill lub sick (US) with flu ( miara)
dwa razy na tydzień — twice a lub per week
jeden na dziesięć — one in ten, one out of ten
malować (pomalować perf) coś na biało — to paint sth white ( przeznaczenie)
kosz na śmieci — dustbin (BRIT), garbage can (US)
jechać na wakacje/wycieczkę — to go on holiday/a trip
iść na wykład/koncert — to go to a lecture/concert ( z przysłówkami)
* * *naprep.+ Loc.1. ( miejsce) on, at, in ( często nie tłumaczony jako przyimek); na stole on the table; na ścianie on the wall; na górze/na dole up/down; at the top/bottom ( czegoś of sth); (= na piętrze/na parterze) upstairs/downstairs; na ulicy on the street; Br. in the street; na Siódmej Ulicy on Seventh Street; Br. in Seventh Street; na Pennsylvania Avenue pod numerem 10 Br. at 10 Pennsylvania Avenue; na Alasce/Litwie in Alaska/Lithuania; na deszczu (out) in the rain; na dworze (= na zewnątrz) outside, outdoors; na koniu on a horse, on horseback; na korytarzu in the corridor; na palcu/głowie on one's finger/head; mieć mnóstwo spraw na głowie przen. have a lot on one's mind l. shoulders; na początku/końcu czegoś at the beginning/end of sth; na polu in the field; na uniwersytecie/poczcie at the university/post office; na zachodzie in the west.3. (= podczas) at, during, on; na zebraniu/koncercie at a meeting/concert; na wakacjach on vacation; Br. on holiday; na wycieczce on a trip l. excursion; spędzać czas na czytaniu spend one's time reading.4. ( środek lokomocji) on; jechać na koniu ride (on) a horse; jeździć na nartach ski, go skiing; jeździć na rowerze ride (on) a bicycle, ride a bike.5. ( ruch lub pozycja ciała) on; chodzić na rękach walk on one's hands; leżeć na boku lie on one's side; na nogach (t. przen. = w dobrej kondycji) on one's feet.6. ( instrument) on; grać na skrzypcach/fortepianie play the violin/piano; grać melodię na fortepianie play a tune on the piano.8. ( precyzowanie znaczenia rzeczownika) buty na wysokich obcasach high-heeled shoes; ciasto na drożdżach yeast dough; nalewka na wiśniach cherry liqueur; koń na biegunach rocking horse.9. (po czasownikach l. przymiotnikach) oszczędzać na czymś economize on sth; wprawiać się na czymś cut one's teeth on sth; wychowany na czymś brought up l. raised on sth.prep.+ Acc.1. (kierunek l. cel) to, toward(s), on, upon ( często nie tłumaczony jako przyimek); na Alaskę/Litwę to Alaska/Lithuania; na stolicę (o celu marszu, operacji wojskowej) toward l. on the capital; na górę/na dół up/down; ( po schodach) upstairs/downstairs; na pocztę/dworzec kolejowy to the post office/railroad station; na ulicę (out) into the street; na zachód west, westward(s); wyjść na ulicę (euf. = zacząć uprawiać prostytucję) go on the streets.2. (po czasownikach l. przymiotnikach) chory na głowę (pot. = szalony) sick in the head, brainsick; chorować l. cierpieć na coś suffer from sth; cieszyć się na coś look forward to sth; krzyczeć na kogoś shout at sb; patrzeć na kogoś/coś look at sb/sth; zanosi się na deszcz it's going to rain; zły na kogoś/coś angry at/with sb/sth.5. (termin, wyznaczony czas) (dokładnie) na czas (right) on time; obiad będzie na piątą dinner will be (ready) at five; umówić się na środę agree to meet on Wednesday, schedule an appointment for Wednesday; wracam na Wielkanoc I'll be back l. returning for Easter; zrobię to na jutro I'll do it for tomorrow.7. ( przeznaczenie) kosz na śmieci waste-paper basket; materiał na sukienkę dress material; koncert na fortepian muz. piano concerto; skrzynka na listy mailbox; Br. letter-box.8. ( sposób) with, by; walczyć na miecze fight with swords; kupować na raty buy on installments; kupować/sprzedawać na sztuki buy/sell by the piece.9. ( miara) 100 kilometrów na godzinę a hundred kilometers an hour/per hour; szeroki na dwa metry two meters wide; raz na rok once a year.10. (przyczyna, bodziec) on, upon, at, to; co ty na to? what do you say?, what would you say to that?; na żądanie on demand; na czyjąś prośbę/czyjś rozkaz on l. at sb's request/order; na widok kogoś/czegoś at the sight of sb/sth; na wieść o wypadku upon the news of the accident; odpowiedzieć na pytanie answer a question.11. ( podział) into, in; drzeć coś na kawałki tear sth into l. to pieces; dzielenie włosa na czworo przen. hair-splitting; dzielić/łamać/składać coś na pół divide/break/fold sth in half.14. ( cel) to, for, into; być przyjętym na (Uniwersytet) Yale be accepted at l. by Yale (University); dostać się na wydział chemii get into the chemistry department; iść na przyjęcie/zebranie go to a party/meeting; iść na ryby go fishing; iść na spacer go for a walk; jechać na wycieczkę go on an excursion; wyskoczyć na miasto go out, go into town.15. ( w utarych zwrotach) na dobitkę to crown it all, to top it (all) off, on top of all that; na domiar złego to make matters worse; na przykład for example, for instance; jak na złość ironically; na zakończenie finally; na złamanie karku at breakneck speed l. pace, helter-skelter.16. ( w równoważnikach zdań) na pomoc! help!; na koń! mount up!; na zdrowie! ( toast) cheers!; ( odpowiedź na kichnięcie) bless you!prep.z przysłówkami, przymiotnikami i wyrazami nieodmiennymi3. ( sposób) na czczo on an empty stomach; na leżąco lying (down), reclining, prone; jajko na twardo hard-boiled egg; na wznak on the back.4. ( relacje przestrzenne) na zewnątrz (czegoś) outside (sth); na wprost (straight) on l. ahead; (= naprzeciw) opposite; na zachód/lewo ( o położeniu) to the west/left ( od czegoś of sth).5. ( w utartych zwrotach) wszystko na nic/na próżno (it's) all for nothing/in vain.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > na
См. также в других словарях:
sobie — {{/stl 13}}{{stl 8}}mod. {{/stl 8}}{{stl 7}} tym słowem mówiący sygnalizuje, że jego wypowiedź dotyczy rzeczy błahych, o których można wyrażać się bezceremonialnie, potocznie : {{/stl 7}}{{stl 10}}Był sobie przeciętnym człowiekiem. Janek już… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
ręka — 1. Być, znajdować się, spoczywać w czyichś rękach, w czyimś ręku a) «być czyjąś własnością, należeć do kogoś»: Wieczorem większa część Pragi znajdowała się w rękach powstańców. J. Andrzejewski, Popiół. b) «zależeć od kogoś»: W tym czasie ogólne… … Słownik frazeologiczny
głowa — 1. Alkohol, wino, piwo itp. szumi komuś w głowie «ktoś jest oszołomiony po wypiciu alkoholu, wina, piwa itp.»: Długo nie mogę zasnąć, w głowie szumi mi piwo, pocałunki puchną na wargach, a policzek pali ze wstydu. Z. Kruszyński, Na lądach. 2.… … Słownik frazeologiczny
świat — 1. Błagać, prosić na wszystko w świecie «usilnie, natarczywie prosić o coś» 2. Być komuś, stać się dla kogoś całym światem; przesłonić komuś (cały) świat «być, stać się jedynym przedmiotem czyichś zainteresowań, uczuć»: (...) Nie wie kiedy i… … Słownik frazeologiczny
oko — 1. Ani oko nie widziało, ani ucho nie słyszało «zwrot podkreślający wyjątkowość i rzadkość czegoś»: (...) jeżeli zaufacie Ewangelii – zobaczycie rzeczy, których ani oko nie widziało, ani ucho nie słyszało, a które Bóg przygotował dla tych, co Go… … Słownik frazeologiczny
siebie — (D.), CMs. sobie, B. siebie a. się, N. sobą 1. «zaimek zwrotny, wskazujący na identyczność dopełnienia z podmiotem» Widział siebie w lustrze. Nie widzę siebie w tej roli. Nie dopuszczał nikogo do siebie. Nie dał robić z siebie pajaca. Bronił się… … Słownik języka polskiego
iść — 1. Alkohol (wino, wódka itp.) idzie, poszedł, uderza, uderzył komuś do głowy, idzie, poszedł komuś w nogi «alkohol zaczyna, zaczął działać na kogoś, powoduje, spowodował u kogoś zawroty głowy, trudności w chodzeniu; ktoś jest pijany»: (...)… … Słownik frazeologiczny
Polnische Grammatik — Dieser Artikel beschreibt die Grammatik der polnischen Sprache unter Einbeziehung einiger sprachgeschichtlicher Anmerkungen und dialektaler Besonderheiten. Das Polnische als westslawische Sprache hat in der Deklination wie die meisten anderen… … Deutsch Wikipedia
droga — 1. Być na dobrej drodze «rozumować, myśleć prawidłowo»: (...) sprawiał wrażenie, że nie obchodzą go rewelacje Jakuba. – Jest pan na dobrej drodze, panie profesorze (...). M. Saramonowicz, Siostra. 2. Być na (dobrej, najlepszej, prostej) drodze do … Słownik frazeologiczny
robić — 1. Mieć co robić «mieć dużo zajęć, obowiązków»: (...) odbiorców przesyłek i przekazów pocztowych jest bez liku – listonosze mają co robić. SN 14/01/1999. 2. Nic sobie nie robić, niewiele sobie robić z kogoś, z czegoś «lekceważyć kogoś, coś»:… … Słownik frazeologiczny
noga — 1. pot. Brać, wziąć nogi za pas «szybko uciekać, uciec»: Uratował go nalot niemiecki, bo ludziska rozbiegli się w popłochu, a szpieg wziął nogi za pas i nikt go tu więcej nie widział. R. Antoszewski, Kariera. 2. Być gdzieś jedną nogą a) «mieć… … Słownik frazeologiczny